Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια – ένας ύπουλος εχθρός για την υγεία της γατούλας μας
Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια – ένας ύπουλος εχθρός για την υγεία της γατούλας μας
Η Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια (ΧΝΑ) είναι η προοδευτική, στη γενική περίπτωση, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας που προκαλείται από βλάβη του νεφρού. Η ΧΝΑ είναι μια από τις πιο κοινές παθήσεις που επηρεάζουν τις μεγαλύτερες σε ηλικία γάτες. Μια στις πέντε γάτες πάνω από δεκαπέντε ετών αναπτύσσει νεφρική ανεπάρκεια, ενώ αρκετές φορές η πάθηση μπορεί να εμφανιστεί και σε πολύ νεαρότερα ζώα.
Η Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια διακρίνεται από την οξεία νεφρική ανεπάρκεια. Η δεύτερη μπορεί να οφείλεται σε ένα σύνολο από αιτίες όπως η καταστροφή των νεφρών από δηλητηρίαση του ζώου, κάποια μόλυνση ή η απόφραξη της ουροδόχου κύστεως. Συνήθως, στην περίπτωση της οξείας μορφής, αν η αιτία που την προκαλεί διαγνωσθεί και θεραπευτεί έγκαιρα και η βλάβη δεν είναι εκτεταμένη, υπάρχουν αρκετές πιθανότητες η λειτουργία των νεφρών να ξαναγίνει φυσιολογική.
Στο άρθρο αυτό θα επικεντρωθούμε στην χρόνια μορφή της νεφρικής ανεπάρκειας, μια πάθηση που είναι συνήθως μη αναστρέψιμη και χρειάζεται καλή ενημέρωση και χειρισμούς από τον ιδιοκτήτη του ζώου ώστε να του παρέχει ποιότητα ζωής για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Η ΧΝΑ είναι μια πάθηση που κατά βάση χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή μείωση της ικανότητας των νεφρών να καθαρίσουν το αίμα και να αφαιρέσουν τις άχρηστες ουσίες από αυτό. Το γεγονός αυτό προκαλεί προβλήματα στον οργανισμό, η κατάστασή του σταδιακά χειροτερεύει και το ζώο πεθαίνει. Σε κάποιες περιπτώσεις και με κατάλληλη φροντίδα, είναι δυνατή η παράταση του χρόνου ζωής της γάτας για αρκετά χρόνια, με σχετικά καλή ποιότητα ζωής. Όμως, για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του προβλήματος που βασίζεται και στη δική μας καλή ενημέρωση και κατανόηση της πάθησης.
Η υγιής λειτουργία των νεφρών
Τα νεφρά στην ουσία λειτουργούν σαν ένα σύστημα φιλτραρίσματος για το σώμα των θηλαστικών, με στόχο να αφαιρούν από το αίμα “τοξικά απόβλητα” όπως η ουρία και η κρεατινίνη, που δημιουργούνται κατά τη μετατροπή της τροφής σε ενέργεια.
Εκτός από απλά φίλτρα, τα νεφρά είναι ιδιαίτερα πολύπλοκα όργανα τα οποία ρυθμίζουν τη σύνθεση και την πίεση του αίματος, ελέγχοντας το ποσό των ηλεκτρολυτών όπως το ποτάσσιο, το μαγνήσιο, το σόδιο και το φώσφορο που υπάρχουν στον οργανισμό μας, και συμβάλλουν στη δημιουργία νέων ερυθρών αιμοσφαιρίων, αλλά και στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης.
Ο οργανισμός της γάτας, κάποιες φορές, μπορεί να εξισορροπήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα την υπολειτουργία τους, όπως ακριβώς και ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει με ένα νεφρό. Συνεπώς τα συμπτώματα της πάθησης μπορεί να εμφανιστούν αρκετά αργά κατά την πρόοδό της.
Τα αίτια της ΧΝΑ
Τα αίτια της ΧΝΑ ποικίλουν και περιλαμβάνουν:
Βακτηριακές μολύνσεις, που μπορεί να προκύψουν σαν αποτέλεσμα μολύνσεων στην ουροδόχο κύστη.
Αμυλοείδωση, μια διαταραχή όπου πρωτεΐνες επικάθονται στα νεφρά.
Υδρονέφρωση, συγκέντρωση ούρων στα νεφρά λόγω φραγής της ουρήθρας.
Όγκους στα νεφρά, όπως το λέμφωμα.
Γενετικές ανωμαλίες. Οι γενετικές ανωμαλίες περιλαμβάνουν την απλασία, υποπλασία ή δυσπλασία των νεφρών.
Πολυκυστική νεφροπάθεια, μια κληρονομική πάθηση όπου ο φυσιολογικός ιστός των νεφρών αντικαθίσταται σταδιακά από πολλαπλές κύστες.
Καταστροφή των νεφρών από τοξίνες.
Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι δυνατόν να βρεθεί το συγκεκριμένο αίτιο της ασθένειας. Αν το αίτιο διαγνωσθεί, σε κάποιες περιπτώσεις είναι δυνατόν να αναχαιτιστεί η πρόοδος της νόσου.
Συμπτώματα και διάγνωση
Όπως αναφέρθηκε ήδη, πολλές γάτες μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα της πάθησης όταν βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο. Μια γάτα μπορεί να χάσει ακόμα και το 75% της λειτουργίας των νεφρών της, πριν εμφανίσει συμπτώματα και πολλές φορές τα συμπτώματα αυτά μπορεί να εμφανιστούν απότομα και έντονα…
Τα κύρια ορατά σε εμάς συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Απώλεια βάρους, ενέργειας και όρεξης για φαγητό.
- Κατάθλιψη.
- Εναλλασσόμενη δίψα και ανάγκη για ούρηση.
- Κακή κατάσταση του τριχώματος.
- Εμετοί, σε κάποιες περιπτώσεις.
Στην περίπτωση που παρατηρήσουμε τα συμπτώματα αυτά στη γατούλα, θα πρέπει να εξεταστεί άμεσα από κτηνίατρο ώστε να διαγνωσθεί έγκαιρα το πρόβλημα και η αντιμετώπισή του.
Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να παρατείνει σημαντικά το χρόνο και την ποιότητα ζωής της γάτας μας. Γι’ αυτό θα πρέπει να φροντίζουμε, μετά την ηλικία των 7 ετών, να πραγματοποιούμε ετήσιο έλεγχο στον κτηνίατρό μας για να ελέγχουμε την κατάσταση των νεφρών της.
Η διάγνωση της ασθένειας από τον κτηνίατρο πραγματοποιείται εξετάζοντας τα ακόλουθα:
- Έλεγχος για απώλεια βάρους.
- Γενική φυσική εξέταση του ζώου, ώστε να διαπιστωθεί αν το ζώο είναι αφυδατωμένο ή αναιμικό ή εάν τα νεφρά στην ψηλάφηση δεν είναι φυσιολογικά.
- Μέτρηση της πίεσης, καθώς η υψηλή πίεση συνδέεται με την ασθένεια.
- Έλεγχος των ματιών για βλάβες εξαιτίας της υψηλής πίεσης.
- Εξέταση ούρων.
- Εξέταση αίματος. Οι ετήσιες εξετάσεις αίματος, ειδικά στις ηλικιωμένες γατούλες, αποτελούν βασικό μέτρο πρόληψης προβλημάτων, όχι μόνο στα νεφρά, αλλά και σε άλλα ζωτικά όργανα.
- Υπέρηχος. Η χρήση του υπερήχου μπορεί να επιβεβαιώσει τη διάγνωση ασθενειών όπως οι πολυκυστικοί νεφροί.
- Βιοψία. Η βιοψία χρησιμοποιείται σαν μέθοδος διάγνωσης για τη ΧΝΑ σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, όπου πρέπει να επιβεβαιωθεί η υποψία καρκίνου ή αμυλοείδωσης σαν αίτιο του προβλήματος.
Ο κτηνίατρός σας είναι αυτός που θα καθορίσει ποιες από τις εξετάσεις που αναφέρθηκαν είναι αναγκαίες για την περίπτωση της γατούλας σας και θα προτείνει τα κατάλληλα βήματα για τη θεραπεία της.
Αντιμετώπιση
Δυστυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν μπορεί να βρεθεί ή να αντιμετωπιστεί η αιτία της νόσου και η θεραπεία περιορίζεται στη διαχείριση των συμπτωμάτων. Οι βλάβες στα νεφρά είναι δυστυχώς μη αναστρέψιμες και δεν υπάρχει κάποιο φάρμακο ή θεραπεία που μπορεί να τα επαναφέρει. Συνεπώς, είναι σημαντικό να έχουμε ρεαλιστικές προσδοκίες για το ποια θα είναι η εξέλιξη. Παρόλα αυτά, με τη σωστή διαχείριση της νόσου μπορούμε να παρατείνουμε το χρόνο ζωής του ζώου και να του προσφέρουμε καλή ποιότητα ζωής.
Η διαχείριση αυτή είναι ένα αρκετά περίπλοκο θέμα και ο καθορισμός του σωστού σχήματος για τη γατούλα μας θα πρέπει να καθοριστεί σε στενή συνεργασία με τον κτηνίατρό μας. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στα συμπτώματα που μπορεί να παρουσιάσει και ανάλογα, θα πρέπει να ακολουθήσουμε και διαφορετική μέθοδο θεραπείας και αντιμετώπισης.
Θα αναφέρουμε εδώ μερικές από τις πιο κοινές μεθόδους για την καταπολέμηση της εξέλιξης της νόσου.
Κατανάλωση νερού. Οι γάτες με Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια έχουν την τάση να αφυδατώνονται. Για το σκοπό αυτό, είναι σημαντικό η γάτα μας να έχει πρόσβαση πάντα σε αρκετή ποσότητα νερού και να ενθαρρύνεται να πιει με το να της προσφέρεται νερό από διαφορετικά μπολ, σιντριβάνια για κατοικίδια, νερό με λίγο ζωμό από κοτόπουλο ή τόνο, κ.λπ.
Καλό είναι να προτιμάται η υγρή τροφή σε σχέση με την ξηρά, όποτε αυτό είναι εφικτό.
Χορήγηση ορού. Στα πιο προχωρημένα στάδια της νόσου, ο κτηνίατρος μπορεί να συστήσει τη χορήγηση υγρών είτε ενδοφλέβια, είτε υποδόρια. Η χορήγηση ορού κάτω από το δέρμα είναι μια διαδικασία που μπορεί να πραγματοποιηθεί και στο σπίτι.
Διατροφή με χαμηλό πρωτεϊνικό και φωσφορικό περιεχόμενο. Η σωστή διατροφή είναι ζωτικής σημασίας για μια γάτα με ΧΝΑ.
Η ιδανική δίαιτα θα πρέπει να περιλαμβάνει χαμηλό πρωτεϊνικό περιεχόμενο. Πολλά από τα τοξικά προϊόντα που επικάθονται στα νεφρά οφείλονται σε διάσπαση πρωτεϊνών. Παρόλα αυτά, η μείωση των πρωτεϊνών θα πρέπει να γίνεται με προσοχή καθώς υπερβολικά λίγες πρωτεΐνες μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια βάρους. Γι’ αυτό το λόγο, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε ειδικές κτηνιατρικές τροφές.
Οι κτηνιατρικές τροφές που είναι κατάλληλες για την ΧΝΑ, όπως η k/d της Hills και η renal της Royal Canine, εκτός από χαμηλό πρωτεϊνικό περιεχόμενο έχουν και χαμηλό φωσφορικό περιεχόμενο. Επιπλέον, συνήθως περιέχουν πρόσθετες ίνες, αλλά και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία μπορεί δυνητικά να βοηθήσουν στη διαχείριση της νόσου.
Όμως, οι τροφές με χαμηλές πρωτεΐνες τείνουν να είναι λιγότερο γευστικές για τις γάτες. Αν η γάτα μας αρνείται να φάει την ειδική τροφή, είναι καλύτερο να της δίνουμε κανονική τροφή παρά να τρώει λιγότερο από αυτό που χρειάζεται. Πολλές φορές για τις “δύσκολες” γατούλες βοηθάει η εναλλαγή διαφορετικών ειδικών τροφών ή η ανάμειξή τους με κανονική τροφή.
Αντιμετώπιση λοιπών συμπτωμάτων. Ανάλογα με τα συμπτώματα που προκαλεί η ΧΝΑ, μπορεί να χρειαστούν συμπληρωματικές κινήσεις για την αντιμετώπιση της νόσου. Κατά περίπτωση, μπορεί ο κτηνίατρος που παρακολουθεί τη γατούλα μας να συστήσει συμπληρώματα διατροφής με ποτάσσιο, σε περίπτωση που τα επίπεδά του είναι χαμηλά στο αίμα. Σε περίπτωση υψηλής πίεσης μπορεί να προταθεί η ρύθμισή της με φάρμακα και ανάλογα μπορεί να χρειαστεί η αντιμετώπιση πιθανής αναιμίας. Τέλος, κάποιες φορές συστήνεται η χρήση αντιεμετικών, ώστε να αντιμετωπίζεται η ναυτία και οι συχνοί εμετοί που αποτελούν συμπτώματα της νόσου.
Παρά τις προαναφερθείσες θεραπευτικές κινήσεις, η νόσος προοδευτικά θα συνεχίσει να επιβαρύνει τα νεφρά και κάποια στιγμή ο οργανισμός θα πάψει να είναι σε θέση να εξισορροπεί τη δυσλειτουργία τους. Ο ρυθμός της προόδου της νόσου διαφέρει ανάμεσα στους ασθενείς. Δυστυχώς, σε κάποιες περιπτώσεις η κατάσταση του ζώου μπορεί να είναι τέτοια, που ο κτηνίατρος να προτείνει την ευθανασία.
Συνοψίζοντας
Η Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια είναι μια αρκετά κοινή πάθηση στις γάτες και γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και ενήμεροι να διακρίνουμε έγκαιρα τα συμπτώματά της. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο κτηνίατρός μας είναι ο κατάλληλος να αποφασίσει ποιο είναι το καλύτερο θεραπευτικό σχήμα που πρέπει να ακολουθήσουμε. Σε συνεργασία με αυτόν, στις περισσότερες περιπτώσεις, μπορούμε να εμποδίσουμε τη ραγδαία πρόοδο της νόσου και να προσφέρουμε στη γάτα μας περισσότερο και ποιοτικότερο χρόνο ζωής.
Δεν ξεχνάμε:
Προσέχουμε την καλή διατροφή της γάτας μας.
Επισκεπτόμαστε τον κτηνίατρό μας και πραγματοποιούμε εξετάσεις αίματος όταν η γάτα ξεπεράσει τα 7 χρόνια ζωής.
Συμβουλευόμαστε άμεσα τον κτηνίατρό μας αν παρατηρήσουμε οποιαδήποτε αλλαγή στη συμπεριφορά και στις συνήθειες της γάτας μας.
Πηγή - Περιοδικό Catpress